صنعت هوانوردی ایران در سالهای اخیر با چالشهای زیادی روبهرو بوده است؛ از پروژههای عمرانی نیمهتمام گرفته تا محدودیتهای ناشی از تحریمها. اما امروز خبرهای امیدوارکنندهای به گوش میرسد: بسیاری از طرحهای فرودگاهی بالاخره به سرانجام رسیدهاند و همزمان، حرکت تازهای برای **هوشمندسازی فرودگاههای کشور** آغاز شده است. این تغییرات نه تنها ظرفیت و ایمنی پروازها را افزایش میدهد، بلکه تجربه سفر هوایی را برای مسافران آسانتر و مدرنتر خواهد کرد.
صنعت هوانوردی ایران در یک سال گذشته روزهای پرچالشی را پشت سر گذاشته است؛ از تکمیل پروژههای نیمهتمام گرفته تا مدیریت بحران جنگ ۱۲ روزه و همزمان، آغاز طرحهای بزرگ نوسازی و هوشمندسازی فرودگاهها. به گفته محمد امیرانی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران، با راهبری وزارت راه، بسیاری از طرحهایی که سالها متوقف مانده بود، سرانجام به نتیجه رسیدهاند.
یکی از مهمترین اقدامات اخیر، تکمیل باند فرودگاه کرمانشاه بود که در اربعین امسال نقش کلیدی در اعزام زائران به عراق ایفا کرد. همچنین بهسازی باند فرودگاه بم در آستانه افتتاح قرار دارد و پروژههای مشابه در فرودگاههای اهواز، سیرجان و چند شهر دیگر به مراحل پایانی رسیدهاند. این اقدامات باعث ارتقای ایمنی و افزایش ظرفیت پروازی فرودگاهها شده است.
صنعت هوانوردی همواره تحت فشار تحریمها قرار داشته، اما مهندسان ایرانی با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان موفق شدند نخستین رادار سیویل MSSR را بهطور کامل در داخل کشور تولید کنند. این رادار هماکنون در فرودگاه آبادان نصب شده و بخش مهمی از فضای هوایی کشور را پوشش میدهد؛ دستاوردی ارزشمند که مسیر استقلال فناوری در این حوزه را هموار میکند.
در جنگ اخیر، چند فرودگاه مهم کشور از جمله تبریز، مشهد، اصفهان و مهرآباد مستقیماً هدف حملات قرار گرفتند. حتی یکی از رادارهای اطراف تهران آسیب دید. با این حال، متخصصان داخلی تنها در کمتر از ۱۰ روز توانستند باندهای تخریبشده را بازسازی و رادار معیوب را دوباره فعال کنند. همین سرعت عمل، نشان داد که توان داخلی کشور میتواند حتی در شرایط بحران هم صنعت هوایی را پایدار نگه دارد.
در حال حاضر، روزانه حدود ۷۳۰ پرواز عبوری از آسمان ایران انجام میشود؛ عددی که با نوسازی مرکز کنترل فضای کشور میتواند دستکم ۵۰ درصد افزایش یابد. برای مقایسه، ترکیه روزانه بیش از ۲۰۰۰ پرواز عبوری را مدیریت میکند. این طرح، علاوه بر افزایش ظرفیت، درآمد ارزی کشور را نیز تقویت خواهد کرد.
در موسم حج امسال، بیش از ۶۳ هزار زائر از طریق ۲۲ فرودگاه کشور اعزام شدند و میانگین تأخیر پروازها کمتر از ۱۵ دقیقه بود. حتی در شرایط حساس حملات هوایی دشمن، با باز کردن مسیرهای جایگزین از شرق کشور، حدود ۱۹ هزار زائر بدون مشکل از مشهد و زاهدان به کشور بازگشتند.
یکی دیگر از طرحهای بزرگ، احداث یک ترمینال مدرن در فرودگاه مهرآباد است. این ترمینال در زمینی به وسعت ۱۲۰ هزار متر مربع ساخته خواهد شد و ظرفیت پارک هواپیماها را از ۶۰ به ۱۶۰ جایگاه افزایش میدهد. اجرای این پروژه ۳ تا ۵ سال زمان خواهد برد و نیاز مهرآباد را برای ۲۰ سال آینده تأمین میکند.
شرکت فرودگاهها واحدی ویژه برای رصد کیفیت خدمات فرودگاهی (ASQ) راهاندازی کرده تا مشکلات مسافران کاهش یابد و سطح رضایت افزایش پیدا کند. همچنین پروژه Smart Airport در ۱۰ فرودگاه بینالمللی کشور آغاز شده و در آینده به سایر فرودگاهها گسترش خواهد یافت. این طرحها قرار است تجربه سفر هوایی را برای مسافران ایرانی و خارجی سادهتر، سریعتر و هوشمندانهتر کنند.
در مجموع، آنچه امروز در صنعت فرودگاهی ایران در حال وقوع است، ترکیبی از اتمام پروژههای قدیمی، بومیسازی تجهیزات حساس، نوسازی زیرساختها و حرکت به سمت هوشمندسازی است؛ مسیری که اگر با همین سرعت ادامه یابد، میتواند ایران را به یکی از امنترین و مجهزترین مسیرهای پروازی منطقه تبدیل کند.